Türkiye’de spor hukuku literatürü henüz gelişmedi.
Spor hukuku ile ilgili Türkçe kaynak çok az.
Türk akademisyenler, hukukçular, spor yöneticileri ve spor hukukuyla ilgilenenler İngilizce makaleler de yazıyorlar.
Türkler’in kaleme aldıkları kitap ve makaleleri okurken çok dikkatli olmak gerekiyor.
Maalesef birçok makale ve kitap güncel mevzuata göre hazırlanmıyor. Yazarlar eski tarihli makalelere, kitaplara atıf yapmakla yetiniyor; o makalelerde değinilen mevzuatın güncel olup olmadığını, mevzuatta değişiklik yapılıp yapılmadığını kontrol etmiyorlar.
Spor Tahkim Mahkemesi (CAS) ile ilgili Türkçe eserlerde bu soruna çok sık rastlıyoruz.
CAS’ın Tahkim Kodu değişti. 2019 tarihli Kod, CAS’ın sitesinde yayınlandı.
Maalesef son bir yılda yayınlanan birçok makale ve kitapta CAS Sporla İlgili Tahkim Kodu’nun eski versiyonlarına atıf yapıldığını görüyorum.
Bir örnek vereyim.
Editörlüğünü Mehmet Ilkım ve Yalın Aygün‘ün üstlendiği Different Approaches to Sport Sciences başlıklı kitapta Dr. Abdullah Sencer Temel‘in “CAS (Court of Arbitration for Sport)” başlıklı makalesi yayınlanmış.
Makalede Spor Tahkim Mahkemesi’nin tarihçesi, görevleri, yargılama usulü ve CAS kararlarının Türkiye’de tanınması/tenfizi ele alınmış.
Bu makalede bazı yanlışlar var.
Yazar, CAS’ın bağlayıcı olmayan görüşler (mütalaalar) verdiğini yazmış.
CAS’ın 2004 tarihli Sporla İlgili Tahkim Kodu‘nda CAS’ın çeşitli kurumların başvurusu halinde bağlayıcı olmayan görüş verebileceği öngörülmüştü.
2012 yılında yürürlüğe giren Kod‘da bu usul kaldırıldı.
2013, 2016, 2017 tarihli kodlarda danışmanlık / görüş bildirme usulü yer almadı. 2019 tarihli Kod‘da da bu usul öngörülmedi.
Abdullah Bey, makalesinde CAS Kodu’nun farklı versiyonlarına atıf yapmış. Kaynakçada ise 2016 tarihli Kod’a yer vermiş. Oysa Kod’un güncel versiyonundan (2019) bahsetmesi gerekirdi.
Abdullah Bey, tahkim dilini anlattığı bölümde 2009 tarihli Kod’a atıf yapmış ama CAS’ın 2009 tarihli kodu yok.
2020 yılında yayınlanan makalede Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi‘nin Mutu/Pechstein Kararı‘na atıf yapılması beklenir.
CAS’ın bağımsızlığı ve tarafsızlığı hakkında ciddi tartışmalar yaşanıyor. Sporcular, CAS’ın bağımsız ve tarafsız olmadığını iddia ediyorlar. CAS kararlarına karşı İsviçre Federal Mahkemesi’ne yapılan iptal başvurularında bu konu gündeme getiriliyor. AİHM de bu konuda görüşünü dile getirdi. Pechstein’ın başvurusunu kısmen kabul etti ve ihlal kararı verdi. CAS, bu karardan sonra Kod’u değiştirdi.
Abdullah Bey, bu tartışmaya ve AİHM’nin kararına değinmeden CAS’ı anlatmaya çalışmış.
Abdullah Bey’in makalesinde bu kadar çok eksik ve yanlış bulunmasının sebebi, güncel makalelere yer verilmemesi olabilir. Abdullah Bey’in faydalandığı kaynaklar çok eski. CAS’ı konu alan makaleler içinde en yeni makale 2009 tarihli.
2009 yılından bugüne kadar CAS Kodu defalarca değişti. İsviçre Federal Mahkemesi, CAS ile ilgili onlarca karar verdi. Yabancı devlet mahkemeleri ve Avrupa Birliği Adalet Divanı CAS’ın yapısı ile ilgili önemli kararlar verdi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Mutu/Pechstein Kararı ise CAS ile tartışmaları alevlendirdi.
Maalesef Abdullah Bey’in makalesinde bu gelişmelerin hiçbiri yer almıyor.
Abdullah Bey, 2014 tarihli bir yazıdan da faydalanmış. Makalenin kaynakçasında febav.org sitesinde yayınlanan makalenin linki yer alıyor. Bu link çalışmıyor. Hatta febav.org sitesine erişilemiyor.
Türkiye’de hukukçu olmayanlar, spor hukukuna özel ilgili gösteriyorlar. Spor iletişimi, spor yönetimi, spor sosyolojisi, spor psikolojisi, antrenörlük gibi dallarda çalışan akademisyenler spor hukuku hakkında yazıyorlar.
Spor hukuku teknik bir hukuk dalı. Özellikle spor tahkimi konusunda görüş bildirmeden önce hukukun temel kavramları kadar tahkim hakkında bilgi sahibi olmak gerekiyor.
Maalesef profesörler bile anlaşılmaz bir özgüven ile, uzmanı olmadıkları konularda yazıyorlar. Hukuk eğitimi almamış, kavramları bilmeyen, hukuki yorum konusunda hiçbir bilgisi olmayan akademisyenlerin kaleme aldıkları makalelerde birçok yanlış bilgi, yorum görüyoruz.
İşin acı yanı, bu makaleleri yine hukuk uzmanı olmayan akademisyenler değerlendiriyorlar. Hukuk fakültesi mezunu olmayanlar, hukuk kürsülerinde çalışmayanlar hangi yetkinlikle hukuk makalelerini incelemeye cüret ediyorlar?
Özet olarak,
Spor hukuku ile ilgili kitapları, makaleleri okurken çok dikkatli olalım!
Okuduklarımızdan şüphe edelim!
Atıf yapılan mevzuatı, makaleleri kontrol edelim!
Mevzuatın güncelliğini teyit edelim!
Makalelerin içeriğini denetleyelim!
Okuduğumuz makalede atıf yapılmamış ancak konuyla ilgili güncel makaleleri araştıralım!
Spor ve Hukuk 