Spor ve Hukuk

Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD), 1 Ağustos 2025 tarihinde verdiği kararla, Spor Tahkim Mahkemesi’nin (CAS) kararlarının sadece İsviçre Federal Mahkemesi’nde değil, Avrupa Birliği üyesi devletlerin ulusal mahkemelerinde de yargı denetimine tabi olabileceğine hükmetti.

ABAD’ın kararı için tıklayın.

ABAD’ın kararla ilgili basın duyurusu için tıklayın.

The International Council of Arbitration for Sport’un (ICAS) kararla ilgili basın açıklaması için tıklayın.

💥 ZORUNLU TAHKİM VE İSVİÇRE FEDERAL MAHKEMESİNİN TEK YETKİLİ YARGI MAKAMI OLMASI ADİL YARGILANMA HAKKINI İHLAL EDEBİLİR

ABAD, CAS’ın İsviçre merkezli özel bir tahkim kurumu olması nedeniyle bugüne kadar yalnızca İsviçre Federal Mahkemesi tarafından denetlendiğini, ancak bu durumun tarafların adil yargılanma hakkını sınırlayabileceğine dikkat çekti. ABAD, CAS’ın merkezinin bulunduğu İsviçre’nin AB üyesi olmadığına dikkat çekti ve CAS’ın kararlarının AB hukukuna, özellikle AB kamu düzenine uyumu açısından denetlenmediğini belirtti.

ABAD, CAS’ın yapısal bağımsızlığının tartışmalı olduğunu, özellikle FIFA gibi kurumların, CAS lehine tahkim şartını dayatması ve tarafların hukuk yollarına erişimini sınırlandırmasının ve CAS kararları açısından tek denetim makamı olarak sadece İsviçre Federal Mahkemesi’nin yeterli görülmesinin AB hukukunun temel haklar rejimine aykırı olabileceğini belirtti.

📌 CAS KARARLARININ AB HUKUKUNA UYUMU DENETLENMELİ

ABAD, sporcuların, kulüplerin ve sporla bağlantılı ekonomik bir faaliyetin icrası nedeniyle etkilenebilecek diğer kişilerin etkin yargısal korumadan yararlanabilmesini sağlamak amacıyla, CAS tarafından verilen kararların etkin bir yargı denetimine tabi tutulabilmesi gerektiğine işaret etti.

ABAD, tahkim kararlarının denetiminin tahkime özgü sebepler dikkate alınarak sınırlanabileceğini ancak her hâlükârda CAS kararlarının AB kamu düzeni ilkeleri ve hukuk düzeniyle uyumlu olup olmadığının derinlemesine incelenmesi gerektiğini açıkladı. ABAD, devlet mahkemelerinin gerekirse CAS kararları hakkında ihtiyati tedbir kararları vermesinin ve hatta Avrupa Birliği Adalet Divanı’na ön başvuruda bulunabilmesinin mümkün olması gerektiğini dile getirdi.

⚠️ YEREL MAHKEMELERİN CAS KARARLARININ DENETİMİ İLE İLGİLİ GENİŞ YETKİLERİ OLMALI

ABAD, rekabet kurallarının ya da serbest dolaşım özgürlüklerinden birinin ihlali halinde, ilgili kişilerin, yalnızca bu ihlalin tespit edilmesini ve kendilerine verilen zararın tazminini değil, aynı zamanda söz konusu ihlali oluşturan davranışın sona erdirilmesini de mahkemelerden talep edebilmesi gerektiğini açıkladı.

ABAD, bir ulusal mahkemenin, kişilerin etkin yargısal korunmasını engelleyen herhangi bir ulusal düzenlemeyi ya da bir spor federasyonu tarafından getirilen düzenlemeyi kendi inisiyatifiyle uygulamama yükümlülüğü bulunduğunu belirtti.

📈 NE DEĞİŞECEK?

ABAD’ın bu kararı spor disiplin yargısını ve spor tahkimini derinden etkileyecek.

CAS’ın kurulma amacı, devletlerin yargı yoluyla spor kurumlarının kararlarına karışmasını engellemekti.

İsviçre’nin AB üyesi olmaması ve bu devletin tahkim konusunda çok esnek bir mevzuata ve uygulamaya sahip olması CAS’ın İsviçre’de kurulmasında etkili olmuştu. İsviçre Federal Mahkemesi, CAS kararlarına karşı açılan iptal davalarında “kamu düzenini” çok dar yorumluyor ve CAS kararlarının kamu düzenine aykırı olduğu iddialarını reddediyordu.

FIFPRO başta olmak üzere, sporcu hakları konusunda faaliyet gösteren sivil toplum örgütleri CAS’ın ve İsviçre Federal Mahkemesi’nin Avrupa Birliği hukukunu uygulamamasını, spor kurumlarının kararlarının AB hukukuna uyumunun denetlenmemesini eleştiriyordu.

CAS kararlarının iptalinin sadece İsviçre Federal Mahkemesi önünde dava edilebilmesi ve İsviçre Federal Mahkemesi’nin kararlarının kesin hüküm teşkil ettiğine yönelik genel kabul, uluslararası spor kurumlarının kararlarının ve CAS kararlarının AB üyesi devletlerin mahkemeleri tarafından denetlenmesini engelliyordu.

ABAD’ın kararı ile birlikte, CAS’ın zorunlu tahkim kararları Avrupa Birliği üyesi devletlerin mahkemesinde denetlenebilecek. Sporcular, kulüpler ve spor kurumlarının disiplin kararlarından etkilenen kişiler İsviçre dışında da adil yargılanma hakkının ve AB hukukunun ihlal edildiğini ileri sürebilecekler. Yerel mahkemeler, İsviçre Federal Mahkemesi’nden farklı olarak, kamu düzenini daha sert yorumlayıp CAS kararlarının hukuka aykırılığına karar verebilecek.

Bu kararın ardından, CAS’ın Avrupa Birliği hukukunu görmezden gelme lüksü sona erecek.