Spor ve Hukuk

Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi ve Kadınlar için Spor ve Fiziksel Aktivite Derneği spor federasyonlarının yönetimine talip olan başkan adaylarına yönetim kurullarında kadın temsiline öncelik vermeleri ve göreve geldikten sonra teknik kadrolarda kadın sayısını artırmaya yönelik somut adımlar atmaları yönünde çağrıda bulundu.

Çağrı metni için tıklayın!

MUHATAP, BAŞKAN ADAYLARI DEĞİL

Maalesef çağrı, gerçek muhataplarına değil, bu konuda pek söz sahibi ol(a)mayan başkan adaylarına yapıldı.

Bu çağrının gerçek muhatabı, cumhurbaşkanıdır. Cumhurbaşkanlığı kabinesidir. İktidar partileri AKP ve MHP’dir. Ve hatta ana muhalefet partisi CHP’dir.

7405 sayılı Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu’nda spor kulüpleri ve spor federasyonları yönetim ve diğer kurullarında kadın kotası öngörülmüyor.

Oysa karşılaştırmalı hukukta spor yönetiminde kadın kotasının örneklerini görüyoruz.

Geçen hafta Avustralya’da federal hükümet spor federasyonlarında kadın-erkek eşitliğinin sağlanması için federasyon yönetimlerine 2027 yılına kadar süre tanıdı. Bu süre içinde eşitlik sağlanmazsa, federasyonlara tanınan fonlar dondurulacak.

Avustralya’daki spor federasyonları, Türkiye’deki spor federasyonlarından farklı. Avustralya’daki spor federasyonları özel hukuk tüzel kişileri. Avustalya’da devlet doğrudan federasyonlara müdahale edemiyor, federasyonların statülerini değiştiremiyor, federasyonları bir kanuna bağlı kılamıyor.

Türkiye’de ise spor federasyonları devlet tarafından yönetiliyor. Kimse bu federasyonların bağımsız olduğunu iddia etmesin!

Türk spor federasyonlarının kurulması, oluşumu, organizasyonu, genel kurulları, kurulların görevleri vs. 7405 sayılı Kanun ile düzenleniyor.

Eğer spor federasyonlarında erkek-kadın eşitliği sağlanacak, en azından kadın üye mevcudiyeti sağlanacaksa, bu ancak kanun değişikliği ile olabilir.

TMOK ve KASFAD karşılaştırmalı hukuktan örnekler verrek, kadın-erkek eşitliği için kanun değişikliği çağrısında bulunabilirlerdi.

BAKANLIK, SEÇİMLERE MÜDAHALE EDİYOR

Ortak metinde Gençlik ve Spor Bakanlığı’na ‘seçimlere müdahale etmemesi’, ‘başkan adaylarını özgür bırakması’ yönünde çağrıda bulunulmamış.

TMOK da, KASFAD da spor federasyonlarının genel kurullarının nasıl yapıldığını çok iyi biliyor ama üç maymunu oynuyor.

Gençlik ve Spor Bakanlığı’nda birçok üst düzey kişi genel kurullara müdahale ediyor.

İl müdürleri aranıyor. Kulüpler tehdit ediliyor. Yandaş kulüplere kime oy verecekleri yönünde talimatlar veriliyor. Muhalif kulüplerin delege göndermeleri engelleniyor. Bakanlığın destek verdiği aday dışındaki adaylar hakkında göstermelik soruşturmalar açılıyor ya da o adayların dosyaları gerekçesiz şekilde reddediliyor. Gençlik ve Spor Bakanlığı Tahkim Kurulu, muhalif adayların itirazlarını saçma ve hukuka aykırı gerekçelerle reddediyor.

Gençlik ve Spor Bakanlığı Tahkim Kurulu, o kadar ileri gidebiliyor ki, kurul devlet mahkemesinin kararını tanımayıp seçim yaptırdı. Ama sonra o genel kurul yargı kararı ile iptal edildi. O kurulun başkanı bugün Anayasa Mahkemesi üyesi.

Müdahale sadece yukarıda sayılanlarla sınırlı değil.

Başkan adaylarına yönetim kuruluna ve diğer kurullara alınacak kişiler hakkında baskı yapılıyor. Başkan adayları hiç istemedikleri ya da tanımadıklarıo kişileri yönetim ve disiplin kurullarına almak zorunda kalıyorlar.

Başkan adayları özgür olsalar, belki kurullara kadınları alırlar ama böyle bir lüksleri yok.

TMOK ve KASFAD bu handikapları bilmelerine rağmen Bakanlığa genel kurul sürecine müdahale etmeme çağrısında bulunamıyorlar.

”Spora siyaset bulaştırmak ilkelerimize ters” deme kolaycılığına kaçmaları kuvvetle muhtemel. Oysa toplumsal cinsiyet eşitliğini savunmak ve bu yönde çağrıda bulunmak siyaset yapmaktır. Eşitlik için mücadele etmek, siyaset yapmaktır.

BAKANLIK BÜNYESİNDE EŞİT TEMSİL OLMALI

TMOK ve KASFAD, Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde eşit temsil çağrısında bulunmamış.

Spor federasyonlarının genel kurullarında Gençlik ve Spor Bakanlığı da temsil ediliyor. Genel kurul delege sayısının toplamının yüzde onu oranında Bakanlık delegeleri genel kurula katılıyorlar.

Bakanlık, delegeleri belirlerken kadın-erkek eşitliğine önem veriyor mu? Bugüne kadar Bakanlığı temsil için kaç kadın delege görevlendirildi?

Neden TMOK ve KASFAD, Bakanlık bünyesinde kadın-erkek eşitliği, en azından kadın delege mevcudiyeti için çağrıda bulunmadı?

İNCE KELİME OYUNLARI YAPILMIŞ

TMOK ve KASFAD, spor federasyonlarındaki kadın mevcudiyetinin artırılması konusunda kelime oyunu yapmış.

TMOK ve KASFAD, başkan adaylarından ‘federasyonların yönetim kurullarında kadın temsiline öncelik vermenizi ve göreve geldikten sonra teknik kadrolarda kadın sayısını artırmaya yönelik somut adımlar atmalarını’ beklediklerini açıklamış.

TMOK ve KASFAD genel kurul sürecinde sadece yönetim kurullarında kadın temsiline öncelik verilmesini istemiş.

Oysa genel kurulda sadece yönetim kurulu seçilmiyor. Denetim ve disiplin kurullarının üyeleri de seçiliyor.

TMOK ve KASFAD spor federasyonlarının disiplin ve denetim kurullarında kadın mevcudiyetini önemsemiyor mu?

7405 sayılı Kanuna göre, denetim kurulu beş üyeden oluşuyor. İki üyesi genel kurul tarafından seçiliyor. Üç üyesi ise Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından görevlendiriliyor. TMOK ve KASFAD, denetim kurulu için Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın dikkatini çekmemiş. Bakanlığın federasyonların denetim kurulları için en azından bir kadın üye görevlendirmesi yönünde çağrıda bulunmamış.

TMOK ve KASFAD’ın spor federasyonlarının yönetim kurulları ve teknik kadroları ile sınırlı çağrı yapması garip. Neden bu iki dernek kadın mevcudiyetini bu kadar sınırlı tutmayı benimsedi? Spor federasyonlarında kanunda öngörülmeyen birçok kurul, komisyon oluşturulabiliyor. Neden TMOK ve KASFAD spor federasyonları bünyesinde oluşturulacak tüm kurullarda kadın üyeler bulunması yönünde çağrıda bulunmadı?

SPOR KULÜPLERİ NE OLACAK?

TMOK ve KASFAD, sadece spor federasyonlarının yönetim kurullarında ve teknik kadrolarında kadın mevcudiyeti gerekliliğine parmak basmış.

Peki spor kulüpleri ne olacak?

Kadın futbolu kulüplerinin bile yöneticileri genelde erkek.

Birkaç spor dalı dışında, kulüplerde görev alan antrenörler hep erkek.

Neden TMOK ve KASFAD spor kulüplerinin, spor anonim şirketlerinin kurullarında kadın mevcudiyeti zorunluluğu için çağrıda bulunmuyor? Neden 7405 sayılı Kanun’da spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinde kadın kotası düzenlenmesi için lobi yapmıyor?

Değişimin spor kulüpleri ile başlaması gerekmez mi?

İĞNEYİ KENDİNE, ÇUVALDIZI BAŞKASINA BATIR

TMOK ve KASFAD, spor federasyonları başkan adaylarına yönetim kurullarında kadın mevcudiyeti için çağrıda bulunurken, kendilerinin kadın-erkek eşit temsili konusunda somut adımlar attıklarını görmüyoruz.

İki derneğin tüzüklerinde kurullarda eşit temsil konusunda düzenlemeler bulunmuyor.

TMOK’ta kadın kotası, KASFAD’da ise erkek kotası öngörülmemiş.

KASFAD’ın yönetim kurulu sadece kadınlardan oluşuyor.

”Kadın çalışmalarını sadece kadınlar yapar” denmez umarım.

TMOK ve KASFAD önce kendi tüzüklerini ve yapılarını değiştirmeli! Değiştirmeli ki, Gençlik ve Spor Bakanlığı, spor federasyonları, spor kulüpleri ve sporla ilgili diğer sivil toplum kuruluşlarına örnek olsunlar!

NOT

Ortak çağrı metninde atıf yapılan KASFAD’ın 2023 yılı Sporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Raporu ile ilgili değerlendirmelerimi okumak için tıklayın!