Spor ve Hukuk

Gençlik ve Spor Bakanlığı ile ilgili bir araştırma yaparken, 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programını gördüm.

Bu programı blogda paylaşmadığımı fark ettim.

Cumhurbaşkanlığı tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına 16 Ekim 2023 tarihinde sunulan On İkinci Kalkınma Planı esas alınarak hazırlanan 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programında yer alan spor ile ilgili proje ve planların listesini aşağıda paylaşıyorum.

Kalkınma Planı’nda ve Yıllık Programda Çok Eksik Var

Bu programda bazı eksikler bulunuyor.

Bu eksikler, On İkinci Kalkınma Planı’ndan kaynaklanıyor. On İkinci Kalkınma Planı hazırlanırken özel ihtisas komisyonları kurulmuştu. Bu komisyonlar arasında “Spor Komisyonu” bulunmuyor. Haliyle, spor uzmanlarından görüş alınmayınca On İkinci Kalkınma Planı spor açısından güdük, eksik kalmış.

Programda çocuk, kadın, engelli, yaşlı sporcu sayılarının artırılması öngörülmemiş.

Kırılgan gruplara spor yaptırılmasını düşünememişler.

Sporcuların akran zorbalığı, istismar, taciz, şiddete karşı korunması ile ilgili çalışmalar yapılması öngörülmemiş. Sporcu Koruma Programı anılmamış.

Spor siyaseti Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve olimpik sporlar temelli oluşturulmuş. Uluslararası Paralimpik Komitesi ve paralimpik spor dalları anılmıyor.

Sporcular için yan kariyer ve ikinci kariyer çalışmaları öngörülmemiş.

Dopingin ismi geçmiyor. Türkiye’nin doping politikası yok. Dopingle mücadele anılmıyor.

Avrupa Spor Modeli’nden eser yok.

Spor federasyonlarında iyi yönetişim düşünülmemiş.

Spor federasyonlarının denetimi hakkında tek cümle yok.

Spor yönetimi, spor hukuku uzmanlarının yetiştirilmesi akıl edilmemiş.

Sporda insan haklarının korunması akıllarına gelmemiş.

Spor yargısında (spor federasyonları, Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu ile Gençlik ve Spor Bakanlığı Tahkim Kurulu önünde) adil yargılanma hakkının korunması ile ilgili tek cümle yok.

Medyada kadın, engelli sporcuların görünümünün artırılmasını akıl edememişler.

Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programındaki eksikler bir raporun konusu olabilir. Birkaç başlık yazmakla yetiniyorum.

***

YILLIK PLANDAKİ BAŞLIKLAR

Kalkınma Planı p.732: Çocukların fiziksel, sosyal ve zihinsel gelişimlerini destekleyici, anne babalarıyla nitelikli zaman geçirmelerini sağlayan kültür, sanat, bilim ve spor faaliyetleri özendirilecek, yaygınlaştırılacak ve erişilebilir hale getirilecektir.

Tedbir 732.1. Çocukların kültür, sanat, bilim ve spor faaliyetlerine yönelmesini özendirmeye yönelik uygulamalar geliştirilecek, her çocuğun bir spor ve bir kültür- sanat alanında beceri kazanması için çalışmalar yürütülecektir. (Öğrencilerin bilimsel, kültürel, sanatsal, sportif, toplum hizmeti etkinliklerine katılımı artırmak amacıyla çok yönlü destekleme ve izleme-değerlendirme mekanizmaları hayata geçirilecektir.)

Tedbir 732.2. Çocukların karar alma süreçlerine katılımlarını sağlayan mekanizmalar artırılarak güçlendirilecektir. (Uluslararası Çocuk Forumu ve İl Çocuk Hakları Komitelerince düzenlenen sosyal, kültürel, sportif, eğitsel çok yönlü faaliyetlere çocukların katılım sağlayabilmesine yönelik çalışmalar yürütülecektir.)

***

Kalkınma Planı p.733: Yoksulluğun nesiller arası aktarımını azaltmak ve fırsat eşitliğini artırmak üzere çocukların bireysel ihtiyaçlarına yönelik uygulamalar hayata geçirilecektir.

Tedbir 732.4. Çocukların gençlik merkezlerine, spor salonlarına, kültür merkezlerine ve kütüphanelere erişimlerinin kolaylaştırılmasına yönelik düzenlemeler ve uygulamalar yapılacaktır.

Tedbir 733.2. Mevcut destekler de dikkate alınarak farklı alanlarda başarılı ve yetenekli olan ancak maddi imkânsızlıkları nedeniyle bu alanlarda ilerleyemeyen çocuklara yönelik destekler geliştirilecektir.

Tedbir 733.4. Kırsal bölgelerdekilerin yanı sıra afetler nedeniyle barınma sorunu yaşayan çocuklar için eğitim, kültür, spor faaliyetleri ile koruyucu ve önleyici hizmetlere erişimi artırmaya ve fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik çalışmalar yapılacaktır.

***

Kalkınma Planı p.735: Çocuk adalet sisteminin çocuğun üstün yararı ilkesi ve onarıcı adalet yaklaşımıyla yapılandırılması sürdürülecektir.

Tedbir 735.7. Cezaevinde kalan çocukların bu süreyi etkin ve verimli geçirmeleri ve psikososyal durumlarını geliştirmeleri için eğitim ve faaliyetler düzenlenecek, destekler verilecektir. (Cezaevinde kalan çocukların Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı gençlik kamplarından faydalandırılması yönündeki uygulama geliştirilecektir.)

***

Kalkınma Planı p.736: Koruma ve bakım altındaki çocukların erken çocukluk döneminden başlayarak eğitim seviyelerini yükseltmeye, sosyal ve bireysel gelişimlerine hız kazandırmaya yönelik çalışmalar artırılacak, bakım sonrası süreçte sosyal hayata uyumları desteklenecektir.

Tedbir 736.2. Koruma altındaki çocuklara kurum bakımından ayrılmaları ile başlayan süreç mevcuttaki uygulamaların etkinliği ve etkililiği incelenerek değerlendirilecek, söz konusu çocukların eğitime, istihdama, sosyal hayata katılımlarını desteklemek üzere verilen rehberlik ve destek hizmetleri çeşitlendirilerek geliştirilecektir. (Kurum bakım hizmetlerinden yararlandırılan bireylere talepleri doğrultusunda iş hayatına uyum konusunda eğitim verilecektir.)

***

Kalkınma Planı p.741: Uluslararası veya geçici koruma altında olan çocukların toplumla bütünleşmelerini ve akranlarıyla iletişimlerini geliştirmek üzere yaşam becerilerini ve kültürler arası etkileşimi artıracak programlar sürdürülecektir.

Tedbir 741.1. Uluslararası veya geçici koruma altında olan çocuklara yönelik sosyal uyum programları yaygınlaştırılacaktır. (Uluslararası veya geçici koruma altında olan çocuklara yönelik çocuk hakları komitelerince etkinlikler gerçekleştirilecektir.)

***

Kalkınma Planı p.746: Gençlerin fiziki, sosyal ve muhakeme yönüyle gelişimleri ile yenilikçi ve girişimci niteliklerini destekleyen bilim, sanat, kültür ve spor faaliyetlerine katılımları özendirilecektir.

Tedbir 746.1 Gençlerin spor, kültür ve sanat faaliyetler ile özellikle matematik, fen, teknoloji ve mühendislik alanlarına yönelmesini sağlayacak programlar geliştirilecektir. (Mesleki ve teknik ortaöğretime katılım ve tamamlanma oranları, mesleki eğitimin gençler arasında tercih edilmesinin özendirilmesi, tanıtım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, güncel meslek ve yeterlilikler konusunda eğitimler verilmesi yoluyla artırılacaktır.)

Tedbir 746.6. Okulların fiziki ve beşeri imkânlarının ders dışı zamanlarda yapılacak sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler için gençlerin kullanımına uygun hale getirilmesi sağlanacaktır. (Tematik Güzel Sanatlar Lisesi ve Spor liseleri açılacaktır.)

***

Kalkınma Planı p.749: Uluslararası veya geçici koruma altında olan gençlerin sosyal uyum sorunlarını en aza indirmek üzere farkındalık, kültürler arası etkileşim ve zorluklarla başa çıkma kabiliyetleri artırılacaktır.

Tedbir 749.1. Uluslararası veya geçici koruma altında olan gençlere yönelik sportif, kültürel, eğitsel faaliyet ve programlar uygulanacaktır. (Gençlerimiz ve uluslararası veya geçici koruma altında olan gençler için Dayanışma İçin Spor, Sosyal Uyum ve Gençlik Katılımı, Türkiye’de Depremden Etkilenen Bölgelerde Psikososyal Destek Pilot Projesi ve Mülteciler ve Ev Sahibi Toplum İçin Hizmetlerin Geliştirilmesi Projesi gerçekleştirilecektir.)

Tedbir 749.3. Gençler arasında kaynaştırıcı ve etkileşimlerini artırıcı programların sayısı artırılacaktır. (Ceza İnfaz Kurumları ile Denetimli Serbestlik kapsamındaki hükümlü ve yükümlü gençlere yönelik eğitsel, sosyal, kültürel, sportif ve gönüllülük faaliyetleri çalışmaları yapılacak ve ülke genelinde yaygınlaştırılması sağlanacaktır. // Yurtlarda seminer, atölye faaliyetleri, gezi ve kamp programları ile el sanatları kursları, müzik- görsel sanatlar kursları, kültür-sanat programları ile sportif kurslar ve turnuvalar düzenlenecektir. // Farklı sosyo-kültürel arka plana sahip gençlerin spor yoluyla bir araya getirilerek, toplumda farklı kültürler arasında karşılıklı saygı ve güven ortamının oluşturulmasına katkı sağlanması, gençlerin kendini ve karşıdakini tanıyarak güçlendirilmesi ve birlikte yaşama kültürünün geliştirilmesi amacıyla “Biz Bir Takımız” projesi gerçekleştirilecektir.)

***

Kalkınma Planı p.765 – Engelli bireylerin iyileşme ve gelişme süreçlerine katkı sağlamak amacıyla spor faaliyetleri yaygınlaştırılacaktır.

Tedbir 765.1. Spor tesisleri ve aletleri erişilebilir hale getirilecek ve kullanımları desteklenecektir. (Engelli bireylerin spor tesislerinden daha fazla yararlanmasına yönelik proje ve faaliyetler gerçekleştirilecektir.)

***

Kalkınma Planı p.795: Her yaştan vatandaşın sportif faaliyetlere düzenli katılımları teşvik edilecektir.

Tedbir 795.1. Spor imkânları yerel düzeyde geliştirilerek erken yaşlardan itibaren spor eğitimi verilecek, her yaştan vatandaşın sportif faaliyetlere düzenli katılımı teşvik edilecektir. (1. GSB Spor Okulları ve GSB Engelsiz Spor Okulları faaliyetleri, yıl boyunca tüm spor dallarında sürdürülecektir. // 2. 28 spor dalında Anadolu Yıldızlar Ligi projesi gerçekleştirilecektir. // 3. Yüzme Bilmeyen Kalmasın Projesi ile ücretsiz temel yüzme eğitimi verilecektir.)

Tedbir 795.2. Yerel yönetimler başta olmak üzere tüm paydaşlarla işbirliği yapılarak vatandaşların spora olan ilgisi artırılacak, sağlık için spor ve rekreasyon temalı projeler ile kampanyalar geliştirilecektir. (Sokaklar Bizim, Evinin Sultanları, Koşabiliyorken Koş ve Diyanet Yaz Kur’an Kursuna Kayıtlı Çocuklara Yönelik Spor Programı ve Yüzme Bilmeyen Kalmasın projeleri ile vatandaşın spora olan ilgisinin artırılması sağlanacaktır.)

Tedbir 795.3. Başta engelliler olmak üzere özel politika gerektiren vatandaşların spora erişimi kolaylaştırılacak, sportif faaliyetlere katılımları teşvik edilecektir. (Mutlu Çarşamba Projesi ve Sevgi Evlerinde Kalan Çocuklara Yönelik Spor Etkinlikleri yıl boyunca gerçekleştirilecektir.)

Tedbir 795.4. Antrenörlerin nicelik ve niteliklerini artırmak amacıyla kurs ve seminerler düzenlenecektir. (Antrenörlerin gelişimine katkı sağlamak ve çalışmalarına bilimin ışığı altında rehberlik etmek amacıyla eğitim gerçekleştirilecektir.)

***

Kalkınma Planı p.796: İlkokul çağındaki öğrencilerin spor dallarını tanımaları ve yaşam boyu aktif olarak düzenli spor yapmaları spor kulüpleriyle işbirliği içerisinde sağlanacaktır.

Tedbir 796.1. İlkokul, ortaokul ve lise kademelerindeki öğrencilerin, belirli dallarda ve oyun türlerinde spor yapmaları ve yarışmalara katılmaları teşvik edilecektir. (86 spor dalında ve oyun türlerinde Okul Spor Faaliyetleri gerçekleştirilecektir.)

Tedbir 796.2. Örgün eğitimde beden eğitimi ve spor dersinin niteliği artırılacaktır. (sınıf öğrencilerine 26 branşta spor dalı eğitimi verilecektir.)

Tedbir 796.3. Okul ve mahalle spor kulüplerinin dijital ortama entegrasyonuyla izlenmesi ve değerlendirilmesi kolaylaştırılacaktır. (Okul ve mahalle spor kulüplerinin sayılarının artırılması ve kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla çalışmalar yürütülecektir.)

***

Kalkınma Planı p.797: Sporcu sağlığı merkezleri, hizmet kalitesi ve çeşitliliği artırılarak yaygınlaştırılacak, spor hekimi ihtiyacının giderilmesi sağlanacaktır.

Tedbir 797.1. Olimpik, paralimpik sporcular ile milli takım ve Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezleri ve Sporcu Eğitim Merkezleri sporcularına sağlık ve performans desteği veren sporcu sağlığı merkezleri ihtiyaç duyulan bölgelerde yaygınlaştırılacaktır. (Sporcu Sağlık ve Araştırma Merkezlerinin ihtiyaç duyulan bölgelerde yaygınlaştırılması ve mevcut kapasitenin güçlendirilmesine ilişkin çalışmalar yürütülecektir.)

Tedbir 797.2. Sporcu sağlığında uzmanlaşmış sağlık çalışanlarının yetiştirilmesi için ilgili birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılacaktır.

***

Kalkınma Planı p.798: Profesyonel sporcuların uluslararası alanda başarılarının artırılması sağlanacaktır.

Tedbir 798.1. Uluslararası organizasyonlardaki sportif performansları ve istatistiki bilgileri içeren veri altyapısı oluşturulacaktır. (Federasyon Başkanlıklarının kullanımında olan veri altyapısının mevcut veri altyapısı ile eşgüdümü sağlanacaktır.)

Tedbir 798.2. Geleneksel ve olimpik spor dalları başta olmak üzere tüm spor dallarının gelişimi ve yeni spor dallarındaki oluşumlar izlenerek tanıtımlarının yapılması sağlanacaktır. (Yeni spor dallarının gelişimi için federasyon yapılanmaları desteklenecek, medya, sosyal medya ve diğer alanlarda tanıtımları yapılacaktır.)

Tedbir 798.3. Milli sporcuların ortaöğretim ve yükseköğretim kademelerine geçişlerini kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılacaktır. (Milli sporcuların ortaöğretim ve yükseköğretim kademelerine geçişlerini kolaylaştırmak amacıyla Milli Sporcu Bursu çalışmalarına devam edilecektir.)

Tedbir 798.4. Sporun geliştirilmesi ve spor altyapısının güçlendirilmesi amacıyla başarılı olan sporcuların bağlı oldukları federasyonlar ile amatör spor kulüpleri desteklenecektir. (Spor Toto Teşkilat Başkanlığı kaynakları aracılığıyla spor federasyonları ile amatör spor kulüplerine ayni ve nakdi yardım yapılacaktır.)

Tedbir 798.5. Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanununun uygulanmasına yönelik mevzuat çalışmaları tamamlanacaktır.

Tedbir 798.6. Olimpik ve paralimpik havuzda bulunan sporculara destek sağlanarak olimpiyat ve paralimpik oyunlarda başarılı olmaları sağlanacaktır. (Türkiye Olimpik Hazırlık Merkezleri ve Sporcu Eğitim Merkezlerinde yer alan sporcular desteklenecektir.)

***

Kalkınma Planı p.799: Spor yapma kültürünü geliştirmek ve sporu geniş kitlelere yaymak amacıyla spora başlama yaşında bulunan yetenekli çocuklar tespit edilerek ilgili spor dallarına yönlendirilecek ve üst düzey sporcu olarak yetiştirilmeleri sağlanacaktır.

Tedbir 799.1. Spora özel yeteneği olduğu tespit edilen öğrencilerin Sporcu Eğitimi ve Gelişimi Programı kapsamında spora başlamaları sağlanacaktır. (Spora yatkın bulunan öğrenciler, sporculuk kariyerleri için güçlü bir temel oluşturmayı ve sporcu kimliği kazandırmayı amaçlayan Sporcu Eğitimi ve Gelişimi Programına davet edilecek, söz konusu öğrencilerin spor eğitimlerine başlamaları sağlanacaktır.)

Tedbir 799.2. Sportif Yetenek Taraması Programı kapsamında spor karnesi almaya hak kazanan öğrencilerin ilgili spor dallarına yönlendirilmesi sağlanacaktır. (Spora yatkın olduğu tespit edilen öğrencilerden tüm aşamaları eksiksiz tamamlayan ve spor karnesi çıkarılan 20 bin öğrenci Sporcu Eğitim Merkezleri, Gençlik Spor İl Müdürlüğü kulüpleri, özel spor kulüpleri ve Bakanlığın Spor Okullarına yönlendirilecektir.)

Tedbir 799.3. Türkiye Sportif Yetenek Taraması Programı kapsamında yer alan engelli öğrencilerin sportif faaliyetlere katılımı teşvik edilerek sosyalleşmelerine ve rehabilitasyon süreçlerine katkı sağlanacak ve paralimpik sporcu olabilecek bireylerin gelişimi desteklenecektir. (1. Sportif Yetenek Taraması Engelli Komisyonu oluşturularak, sınıflandırma süreci ve yöntemlerine ilişkin çalışmalar yürütülecektir. 2. Türkiye Bedensel, Zihinsel, Görme ve İşitme Engelliler Spor Federasyonları ve engellilere hizmet veren spor kulüpleri ile işbirliği yapılarak spora yönlendirme faaliyetleri artırılacaktır.)

***

Kalkınma Planı p.800: Türkiye’nin dünya spor turizm pazarından alacağı pay artırılacaktır.

Tedbir 800.1. Dünyadaki spor turizmi talebinin yoğun olduğu ülkelerde spor turizmine yönelik yeni pazarlama stratejileri geliştirilerek tanıtım ve reklam faaliyetleri yürütülecektir. (1. Spor turizmi stratejisi belgesi hazırlanacaktır. // 2. Türkiye Spor Diplomasisi Stratejisinin desteklenmesi ve güçlendirilmesi amacıyla faaliyetler yürütülecektir. // 3. Spor turizmine yönelik dijital ve mobil uygulamalar geliştirilecektir.)

Tedbir 800.2. Katma değeri yüksek olan uluslararası spor organizasyonlarına ev sahipliği yapılarak ülkemiz dünyada bir spor turizmi markası haline getirilecektir. (1. Uluslararası spor organizasyonlarına yönelik iletişim stratejisi hazırlanacaktır. // 2. Uluslararası spor organizasyonlarına ev sahipliği yapacak yerin belirlenmesinde spor turizmi potansiyeli yüksek destinasyonlara öncelik verilmesi sağlanacaktır.)

Tedbir 800.3. Bölgelerin kendine özgü spor turizm potansiyeli dikkate alınarak spor turizminde marka şehirler belirlenecek, tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilecektir. (1. Spor turizmi ürün/hizmet çeşitliliğinin artırılması ve paydaş kurum/kuruluşlar nezdinde çalışılması sağlanacaktır. // 2. Spor turizmi destinasyonlarının belirlenmesine yönelik farkındalığın artırılması için çalışmalar yürütülecektir.)

Tedbir 800.4. Tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin etkin bir şekilde yürütülmesine yönelik kamu ve özel sektör paydaşlarıyla işbirliği yapılacak ve stratejiler geliştirilecektir. (1. Spor turizmi çatı iletişim stratejisi oluşturulacak ve bu kapsamdaki dijital platform hayata geçirilecektir. // 2. Geleneksel spor branşlarının uluslararası tanınırlığının ve bilinirliğinin artırılması sağlanacaktır.)

Tedbir 800.5. Spor turizmi ihracatına yönelik farkındalık artırılacak, ülkemizin spor turizmi ihracatının artırılmasına yönelik bölgesel çalışmalar yürütülecek ve bu alandaki istatistiki veri temini sağlanacaktır. (Spor turizmi envanteri oluşturulacaktır.)

***

Kalkınma Planı p.801: Gençlik ve spor yatırımlarında dış finansman kaynaklı uluslararası proje desteklerinin kullanılması ve yeni dış finansman kaynaklarının ülkemize kazandırılması sağlanacaktır.

Tedbir 801.1. Başta özel politika gerektiren gençler olmak üzere gençlerin sosyal uyumunu güçlendirmek amacıyla gençlik kampı, gençlik merkezi, yurt ve spor tesislerinin mevcut yapılarının güçlendirilmesi ve sayılarının artırılması ile daha fazla uluslararası fon sağlanmasına ilişkin çalışmalar yürütülecektir. (Savunmasız Gençlerin Daha İyi ve Kapsayıcı Gençlik ve Spor Altyapısı ile Güçlendirilmesi Projesi ile yoğun göç alan 12 ilimizde çeşitli branşlarda 22 spor tesisi (spor salonu, futbol sahası, tenis kortu) ve gençlik merkezleri inşa edilecektir)

***

Kalkınma Planı p.802: Uluslararası spor diplomasisinden bir kamu diplomasi aracı ve yumuşak güç unsuru olarak yararlanılacaktır.

Tedbir 802.1. İyi uygulama örnekleri ve stratejileri yakından takip edilerek ülkemize özgü bir spor diplomasisi stratejisi hazırlanacaktır. (İlgili kurum/kuruluşlarla işbirliği içerisinde, Türkiye’nin insan odaklı dış politika stratejisine hizmet edecek ve daha geniş bir coğrafyayla iletişimini güçledirecek bir spor diplomasisi stratejisi hazırlanacaktır.)

Tedbir 802.2. Sporla ilgili uluslararası kuruluşların karar organlarında ülkemizin temsil gücü artırılmasına yönelik çabalar artırılacaktır. (Başta Uluslararası Olimpiyat Komitesi olmak üzere, uluslararası spor federasyonlarının yönetim ve karar organlarında ülkemizin temsiliyetinin artırılması için lobi ve iletişim çalışmaları yürütülecektir.)

Tedbir 802.3. Olimpiyatlar başta olmak üzere uluslararası spor müsabakalarında başarılı olan sporcularımız marka elçisi olarak görevlendirilecektir. (Ülkemizin algısına ve imajına olumlu katkı yapabilecek sporcular aracılığıyla tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilecektir.)