Spor ve Hukuk

Geçen gün Rıza Kayaalp’in Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklama Türkiye’de şok etkisi yapmıştı.

Kayaalp, spor hekiminin onayıyla başlanan tedavi sürecinde tarafına uygulanan yanlış tedavi sonucunda hakkında tedbir kararı uygulandığını duyurmuştu.

Kayaalp, açıkça ifade etmese de, doping ihlali yaptığı için tedbir kararına konu oldu. Kayaalp’in numunesinde Trimetazidine (TMZ) tespit edildi.

Dün akşam Kayaalp’in olimpiyat kafilesinden çıkarıldığı haber yapıldı. Haberlerde bu sefer Kayaalp’in Instagram hesabında yayınladığı açıklamaya yer verildi.

Kayaalp’in Instagram’daki açıklaması, Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklama ile neredeyse birebir aynı olsa da, ikinci açıklamadaki önemli değişiklik ilk açıklamayı bilenlerin dikkatinden kaçmamıştır.

Rıza Kayaalp ilk açıklamasında spor hekiminin onayıyla başlayan tedavi sürecinde yanlış tedavi uygulandığını, bu yanlış tedavi sebebiyle tedbir kararı verildiğini savunmuştu.

Kayaalp, ikinci açıklamasında, spor hekimini suçlamaktan vazgeçmiş.

Kayaalp, spor hekimi yerine kulüp doktoru ile çalıştığını açıklamış. Tedavinin kulüp doktorunun onayıyla başladığını belirtmiş.

Kayaalp, yanlış tedavi iddiasını hasıraltı etmiş. Kayaalp, yanlış tedaviden bahsetmek yerine, numunesinde tespit edilen maddenin (Trimetazidine) performansa etki etmediğini savunmuş. Hatta Kayaalp, bu iddiayı doping soruşturmasında savunma olarak ileri sürdüğünü açıklamış.

NEDEN KAYAALP SAVUNMA DEĞİŞTİRDİ?

Rıza Kayaalp iki günde iki farklı kamuoyu açıklaması yaptı.

Kayaalp, ilk açıklamasında spor hekimini yanlış tedavi uygulamakla suçlarken, ikinci açıklamasında kulübü ASKİ Spor Kulübü’nün doktoru ile çalıştığını açıkladı ve yasaklı maddenin performansa etki etmediğini savundu.

İki günde birbiri ile bu kadar ilgisiz iki farklı savunma yapılması, Rıza Kayaalp açısından hayra alamet değil.

Kayaalp’in ilk açıklaması ile ilgili yazımda belirttim; doktorun yanlış tedavi uyguladığına yönelik savunma soruşturma makamında kabul görmez. Kayaalp kendi ayağına sıkmıştı.

Kayaalp’in yanlış tedavi savunmasından vazgeçip, yasaklı maddenin performansa etki etmediğine dair savunması kabul edilebilir mi?

Bazı doktorlar Trimetazidine‘in doping etkisi bulunmadığını, hatta bu maddenin WADA’nın Yasaklılar Listesi’nde yer almasının doğru olmadığını ve maddenin Yasaklılar Listesi’nden çıkarılması gerektiğini ileri sürüyorlar.

Bununla birlikte, Trimetazidine‘in performansa etkisini açıklayan birçok makale yayınlandı (2024 yılında yayınlanan bir makale için tıklayınız).

Sporcular trimetazidine‘i belli amaçlarla kullanıyorlar.

Trimetazidine, kalp hızında anlamlı bir degişikliğe yol açmadan, kan basıncındaki egzersizle ilişkili ani değişiklikleri kontrol ediyor. Trimetazidine’nin, enerji üretim süreçlerini optimize ederek kalp hücrelerinin daha etkili çalışmasını sağladığı biliniyor.

Bugün dünyada Trimetazidine’in performansa etkisinden öte, bu maddenin sporcunun vücuduna nasıl girebileceği tartışılıyor.

2021 yılında 23 Çinli yüzücünün doping testi Trimetazidine sebebiyle pozitif çıkmıştı. Çin Dopingle Mücadele Ajansı, bu maddenin sporcuların kamp yaptıkları otelin mutfağındaki baharat kaplarından sporcuların yemeklerine bulaştığını iddia etmişti. WADA, kovid döneminde Çin’de soruşturma yapamayacağını açıklamış ve dosyayı kapatmıştı. Bugün ABD, WADA’nın görevini kötüye kullandığını, WADA yetkililerinin soruşturulması gerektiğini iddia ediyor. ABD, Çinli yüzücüler hakkında kendi soruşturmasını başlattı.

Çinli yetkililer, sporcularında Trimetazidine bulunmasını bulaş teorisi ile açıklamaya çalışırken, Rıza Kayaalp, maddeyi vücuduna bilerek aldığını itiraf etmiş oluyor.

Kayaalp, kulüp doktorunun bilgisi ve onayıyla tedavisinin devam ettiğini söylerken kulüp doktorunu kendisiyle birlikte ateşe atıyor.

SORULAR

Akla bazı sorular geliyor:

– Rıza Kayaalp’e acil müdahale yapıldıktan sonra geçmişe etkili Tedavi Amaçlı Kullanım İstisnası (TAKİ) başvurusu yapıldı mı?

– Acil müdahaleden sonra ve tedaviye başlanmadan önce TAKİ başvurusu yapıldı mı?

– TAKİ başvurusunda ilaçlar düzgün şekilde yazıldı mı? Hangi yasaklı maddenin (maddelerin) kullanılacağı açık şekilde belirtildi mi?