Bursaspor ile Fenerbahçe arasında oynanan lig maçından önce kamuoyu Bursaspor’a verilen seyircisiz maç oynama cezasını, Fenerbahçe taraftarlarına satılacak biletlerin fiyatının 899 TL olarak belirlenmesini ve son olarak Bursa İl Güvenlik Kurulu’nun son anda getirdiği deplasman yasağını tartıştı.
Bu maçın bir başka özelliği, Bursaspor’un Fenerbahçe’den kiraladığı Miroslav Stoch’un Fenerbahçe’ye karşı oynamayacak olmasıydı. Medyada Stoch’un sözleşmesindeki özel maddeden ötürü Fenerbahçe’ye karşı forma giyemeyeceği yönünde haberler yayınlandı.
Spor medyası ve spor kamuoyu için bu sözleşme maddesi o kadar doğaldı ki, kimse geçerliliğini ve ahlaka uygunluğunu tartışmadı.
Bugün geçici transferin tarafı olan kulüpler ve futbolcular arasında imzalanan sözleşmelerde rekabet yasağı öngören hükümlere yer verilmektedir. Futbolcusunu kiraya veren kulüp, futbolcusunun kendisine karşı oynamasını istememektedir.
Eğer Stoch, performansı veya bir başka sebeple değil de sözleşmesindeki madde sebebiyle Fenerbahçe’ye karşı oynamadı/oynatılmadı ise, hukuka aykırı bir sözleşme hükmü ve uygulama ile karşı karşıyayız.
TFF Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transflerleri Talimatı’nın konuyla ilgili hükmü çok açık: “Geçici transfer sözleşmesinde sportif rekabeti ve futbolcunun katılacağı müsabakaları sınırlandıran hükümler bulunamaz” (md. 15/f .5).
Stoch’un sözleşmesinde bu sporcunun Fenerbahçe ve/veya bir başka takıma karşı oynamasını engelleyen hüküm var ise, bu hüküm hukuka aykırıdır.
Kulüpler ve futbolcular hukuka aykırı olduğunu bildikleri hükümleri sözleşmelere yazabilirler. Bu hükümleri denetlemesi gereken kurum, TFF’dir. TFF, kendisine sunulan sözleşmede bu tür hükümler varsa, bu sözleşmeleri nasıl tescil ediyor?
Kulüpler ve futbolcular rekabet yasağına ilişkin hükmü TFF’nin tip sözleşmesinde özel hükümler bölümüne yazmak yerine, ayrı bir sözleşme yaparak bu tür hükümleri ilgili sözleşmeye koymayı tercih edebilirler. TFF, bu sözleşmeden haberdar olmayabilir. Ancak ulusal medyada bu yönde bir rekabet yasağı hükmünün varlığına dair haberler yayınlandıktan sonra, TFF harekete geçmelidir.
UEFA ÖRNEĞİ
Bu hafta yaşanan olayın benzeri UEFA Şampiyonlar Ligi 2013-2014 sezonunda yaşandı. Yarı finalde İngiliz Chelsea kulübü ile İspanyol Atlético de Madrid kulübü eşleşti. Medyada Atlético de Madrid’in Chelsea’den kiraladığı kalecisi Thibault Courtois’yı, 22 Nisan 2014 tarihinde yapılacak maçta Chelsea’ye karşı oynatmayacağına dair haberler yayınlandı. Bu haberlerde Chelsea ve Atlético de Madrid arasındaki sözleşmeye göre, Courtois’nın Chelsea’ye karşı forma giyemeyeceği; forma giymesi ihtimalinde ise Madrid takımının, Chelsea’ye 3 milyon Avro ödeyeceği iddia edildi.
Bu haberin kamuoyunda büyük yankı ve tartışma yaratması üzerine, UEFA 11 Nisan 2014 tarihinde resmi sitesinden bir açıklama yayınladı.
Spor karşılaşmalarında dürüstlüğün temel prensiplerden biri olduğunu hatırlatan UEFA, bir kulübün sahaya sürebileceği veya süremeyeceği oyuncuları başka bir kulübün belirlemesine imkan veren özel sözleşme hükümlerinin UEFA nezdinde geçersiz olduğunu açıkladı. UEFA, bu tür sözleşme hükümlerinin hayata geçirilmesine teşebbüs edilmesi durumunda, gereken yaptırımların uygulanacağını hatırlattı.
UEFA MÜDAHALE EDEBİLİR
TFF, Stoch’un Bursaspor’a transferine dair haberlerde yer alan rekabet yasağı hükmüne yönelik soruşturma açmadı. Stoch, ligin her iki devresinde de Fenerbahçe’ye karşı kadroya alınmadı. Bu hafta ulusal medyada bu sözleşme maddesine dair haberler yayınlanmasına rağmen, TFF UEFA’yı örnek almadı ve kulüpleri uyarmaya gerek duymadı.
TFF, iddia edilen sözleşme maddesi ve Stoch’un Fenerbahçe’ye karşı kadroya alınmaması hakkında soruşturma açmayabilir. Ancak bu durum, UEFA’nın dikkatini çekebilir.
UEFA Disiplin Talimatı’nın 2’nci maddesi uyarınca; UEFA’nın kurucu ilkelerinin ağır ihlali halinde, ilgili ihlal UEFA üyesi federasyonlarca gereği gibi soruşturulmadığı takdirde, UEFA ihlalin soruşturulmasına kendi disiplin talimatına göre müdahale edebilmektedir. “Sportif rekabetin bütünlüğü (dürüstlüğü)” ilkesi ise, UEFA’nın kurucu ilkelerinden biridir. UEFA, kurucu ilkelerinden birinin ihlal edilmesine rağmen TFF’nin harekete geçmemesi sebebiyle, olaya müdahale edebilir.
NOT: Twitter’da Miroslav Stoch’un çoğu maçta oyanmadığı, iki ay önce takımdan kesildiği, kötü oynadığı için kadroya alınmadığı gibi iddialar ileri sürüldü.
Miroslav Stoch, Bursaspor’a transfer olduktan sonra 18 maçta kadroya alındı. 18 maçın 17’sinde sahaya çıktı.
Stoch, ligin ilk devresinde 14 maçta (Gaziantepspor, Medipol Başakşehir FK, Gençlerbirliği, Eskişehirspor, Çaykur Rizespor A.Ş., Antalyaspor, Kasımpaşa A.Ş., Medicana Sivasspor, Beşiktaş A.Ş., Akhisar Belediye Gençlik ve Spor, Kayserispor, Osmanlıspor Futbol Kulübü, Torku Konyaspor, Mersin İdmanyurdu) sahaya çıktı. Sporcu sadece Fenerbahçe ve Galatasaray maçlarında kadroya alınmadı.
Stoch, ligin ikinci devresinde oynanan 5 maçın 4’ünde ilk 18’de yer aldı. 3 maçta (Trabzonspor, Gaziantepspor, Gençlerbirliği) sahaya çıktı. Stoch bu devrede – şimdilik – sadece Fenerbahçe’ye karşı kadroya alınmadı.
Stoch’un Bursaspor’un önemli bir sporcusu olduğu; teknik ekibin Stoch’u sık sık sahaya sürdüğü tartışma götürmez.
Stoch’un Fenerbahçe maçında oynayıp oynamaması da ikinci derecede önemli. Asıl sorun, TFF’nin sadece Fenerbahçe ve Bursaspor arasındaki sözleşmeyi değil, benzer rekabet yasağı hükümlerini barındıran sözleşmeler hakkında soruşturma açmaması.
Umarım TFF, yakından takip ettiği medyayı ciddiye alır ve oyuna müdahale niteliği taşıyan anlaşmaların ve uygulamaların tamamını soruşturur.
Spor ve Hukuk 