Spor ve Hukuk

Spor Tahkim Mahkemesi (Court of Arbitration for Sport, CAS), Dünya Dopingle Mücadele Ajansı (Wold Anti Doping Agency, WADA) ile Dünya Atletizm Federasyonu’nun (World Athletics, WA) itirazını kabul etti ve ABD’li atlet Erriyon Knighton’a 4 yıl hak mahrumiyeti cezası verdi.

CAS’ın basın duyurusu için tıklayınız.

Erriyon Knighton, 200 metrede başarılı bir atlet. Knighton, 19.49 saniyelik en iyi derecesiyle, 200 metrede atletizm tarihinin en hızlı altıncı sporcusu konumunda.

28 Mayıs 2024 tarihinde, Amerika Birleşik Devletleri Dopingle Mücadele Ajansı (The U.S. Anti-Doping Agency, USADA) Knighton’a yarışma dışı doping kontrolü uyguladı. Sporcunun numunesinde epitrenbolone tespit edilmiş. Epitrenbolone, yasaklı madde listesinde (S.1.1 / Anabolik Androjenik Steroid) yer alan trenbolone’un bir metaboliti.

Sporcu, USADA’nın talep ettiği cezaya itiraz etmiş ve dosya bir tahkim kuruluna (New Era Arbitration Tribunal) taşınmış.

Sporcu, sporcu “kontamine et tüketimi” savunması yapmış. Knighton, trenbolone kalıntısının kuyruk eti (oxtail) yemeği yoluyla vücuduna geçmiş olabileceğini ileri sürmüş.

19 Haziran 2024 tarihinde, Tahkim Kurulu, Knighton’un ispat yükünü yerine getirdiğini, Knighton’un pozitif numunesinin kontamine kuyruk eti (oxtail) tüketiminden kaynaklandığını ortaya koyduğunu ve bu nedenle Dopingle Mücadele Kural İhlali bakımından kusur veya ihmalinin bulunmadığını kabul etmiş ve sporcuya herhangi ceza uygulanmamasına hükmetmiş.

USADA -kendi uzmanlarının “kontamine et”, “bulaş” senaryosunun inandırıcı olmadığına dair görüşlerine rağmen- tahkim kurulunun kontamine et bulgusunu kabul etmiş ve karara itiraz etmeme yolunu seçmiş.

WADA ve WA ise tahkim kurulunun kararını beğenmemiş ve karara karşı CAS’a başvurmuş.

Davacılar, sporcunun “bulaş” savunmasının delillerle desteklenmediğini, istatistiksel olarak imkânsız olduğunu ve sporcunun kaynak tespit yükünü yerine getiremediğini ileri sürerek CAS’a temyiz başvurusu yapmış.

WADA, CAS’a yaptığı temyiz başvurusunda, ilk derece tahkim yargılamasında USADA için ifade vermiş bazı uzmanların da aralarında bulunduğu birçok uzmanı dinletmiş. Bu uzmanlar sporcunun numunesinde yasaklı madde bulunmasında kontamine etin etkili olduğuna dair iddianın makul bir açıklama olamayacağını dile getirmişler.

CAS heyeti, bilimsel delillerin incelenmesi sonucunda, ABD’ye ithal edilen kuyruk etinde sporcunun numunesinde çıkan seviyede trenbolone kalıntısı bulunabileceğini destekleyen herhangi bir kanıt olmadığı sonucuna varmış.

CAS, WADA ve WA’nın davalarını kısmen kabul etmiş.

CAS, sporcuya 4 yıl hak mahrumiyeti vermiş.

WADA ve WA sporcunun 26 Mart 2024 ile kararın bildirilmesi arasında elde ettiği tüm sonuçların iptal edilmesi talep etmiş ancak CAS Knighton’un 26 Mart 2024 – 12 Nisan 2024 tarihleri arasında elde ettiği sonuçların iptaline karar vermiş.

CAS KARARININ ÖNEMİ

CAS, dopingle mücadele davalarında sporcunun ileri sürdüğü kontaminasyon iddiasını ispat etmesi gerektiğini açıkça vurgulamış. CAS delillerin yalnızca ihtimale işaret etmesi yeterli görmemiş. CAS, sporcunun kontaminasyon savunmasının kabul edilebilmesi için, bu iddianın yalnızca ihtimal düzeyinde değil, somut ve bilimsel olarak ikna edici kanıtlarla desteklenmesi gerektiğine işaret etmiş.

USADA Tahkim Kurulu sporcunun kusursuzluğunu kabul etmişken, CAS aynı vakıalar ışığında bunun kabul edilemeyeceğini belirtmiş ve farklı bir sonuca ulaşmış. Bu durum, CAS’ın dopingle mücadele davalarında daha katı bir yaklaşım sergilediğini gösteriyor.

CAS, hak mahrumiyeti cezasının süresini dört yıl olarak belirlemiş; ancak sonuçların iptali bakımından WADA ve WA’nın taleplerini tamamen kabul etmeyerek, sporcunun geçmiş performanslarına ilişkin belirli bir denge gözetmiş.

USADA’nın ABD’deki tahkim kurulunun kararını temyiz etmemesi ise USADA’nın doping yapan sporcularını koruduğu, doping olaylarının üzerini örttüğü yönünde şüpheler doğurdu. USADA’nın WADA’ya karşı açık savaş yürüttüğü dönemde, CAS’ın bu kararı USADA’nın gerçek niyetinin dopingle etkin mücadele olmadığını ortaya koyuyor. USADA, ABD’li sporcular aleyhine CAS başvuruları yapan WADA’yı etkisiz hale getirmek istiyor.